Sprawozdanie wygłosił Prezes Rajmund Boczar
Iwonickie Stowarzyszenie „Ocalić od zapomnienia” zapisało w swoim statucie i realizuje w działaniach odnowę, ochronę i konserwację zabytkowych i historycznych grobów na terenie Gminy, dbałość o zbiorowe mogiły z okresu konfliktów zbrojnych i masowych epidemii oraz odnowę i konserwację przydrożnych kapliczek, jak też wszechstronne propagowanie informacji o historycznych mogiłach i dokonaniach ludzi w nich pochowanych.
Rok 2015 był trzecim rokiem działalności Stowarzyszenia. Był to rok wytężonej pracy.
Spróbuję ująć nasze działania w porządku chronologicznym.
W styczniu uczestniczyłem w gali Banku Zachodniego WBK w Warszawie, gdzie nasze Stowarzyszenie, dzięki projektowi pod nazwą „Aby umarli mogli żyć” zgłoszonemu na konkurs „Tu mieszkam, tu zmieniam”, otrzymało dofinansowanie w wysokości 10.000 zł na realizację zadania: zagospodarowanie terenu wokół pomnika pomordowanych w Lesie Grabińskim, dojście do tegoż pomnika oraz renowacja samego pomnika. Pisząc taki projekt byliśmy przekonani, iż wszelkie prace z tym związane oraz wszelkie pozwolenia, zgody itp. nie spowodują opóźnień w jego realizacji. Projekt musiał być zrealizowany do końca czerwca 2015 r. Jednak nie wszystko szło gładko. Musieliśmy przeprowadzić kilkanaście rozmów, czy to z Dyrekcją Lasów Państwowych, czy w Starostwie Powiatowym, złożyć odpowiednie pisma i dokumenty. Dowodem naszych działań jest załącznik do sprawozdania. Mimo tych przeszkód i trudności natury prawnej i formalnej, jak też spowodowanych warunkami atmosferycznymi udało nam się zamknąć projekt w czasie i oczywiście go rozliczyć. W ramach tego projektu zostało wykonane bezpieczne zejście do pomnika ze stopniami i poręczami oraz ustawiono drewnianą altanę, która już służy turystom odwiedzającym to miejsce, młodzieży szkolnej, gdyż prowadzone są tam lekcje historii, czy też mieszkańcom naszej Gminy. Zamontowano również dwie gabloty z informacjami o tamtych tragicznych wydarzeniach i postawiono maszt z biało-czerwoną flagą w miejscu kaźni. Natomiast przy wejściu do lasu ustawiona została drewniana „brama” wskazująca drogę do pomnika. Dzięki wolontariuszom został czytelnie oznakowany szlak pieszy biało-czerwony z Iwonicza-Zdroju, przez pomnik w lesie Grabińskim, aż do kościoła w Iwoniczu. Na szlaku tym znajdzie się również cmentarz choleryczny po jego rewitalizacji.
W tym miejscu pragnę podziękować sponsorom, wolontariuszom i wszystkim ludziom dobrej woli, którzy przyczynili się do zrealizowania tego zadania. Dziękuję:
Burmistrzowi Gminy Panu Witoldowi Kocajowi, jego Zastępcy Panu Jackowi Ryglowi, Dyrektorowi Zakładu Gospodarki Komunalnej Panu Zbigniewowi Kucharskiemu za pomoc w ludziach i sprzęcie przy realizacji prac ziemnych, Panu Dariuszowi Rogowskiemu za wytyczenie ścieżki i terenu wokół pomnika, Panu Wojciechowi Kucharskiemu za transport drewna z lasu Targowiska na miejsce prac, dziękuję Dyrekcji hotelu „Elita” za gorące posiłki wożone do lasu, szczególne podziękowania należą się strażakom z OSP Iwonicz-Zdrój, bez których projekt nie zostałby zakończony. Nie sposób nie wymienić Pana Zbigniewa Zygmunta syna Romana, zamordowanego w Lesie Grabińskim mieszkańca Iwonicza-Zdroju, który mieszkając w Rzeszowie i będąc na urlopie pracował ciężko trzy dni w Lesie Grabińskim, podziękowania należą się również Hucie Szkła Krosno, Delikatesom „Centrum”, Małym Delikatesom E. Kupczyk, Lasom Państwowym oraz więźniom, którzy wykonali dużą część prac ziemnych.
Dnia 24 lipca w 71 rocznicę mordu Stowarzyszenie zorganizowało uroczystość pod pomnikiem. Została odprawiona msza polowa z udziałem proboszczów naszych parafii. W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele władz powiatowych, gminnych, organizacje działające na terenie gminy, orkiestra gminna oraz poczty sztandarowe czterech jednostek straży pożarnych. Na okoliczność tej uroczystości Stowarzyszenie wydało folder „Las Grabiński w Iwoniczu – 24.07.1944 Pamiętamy”. Oficjalne zakończenie projektu odbyło się w dniu 26.07.2015 r. zorganizowanym koncertem charytatywnym pod iwonickim amfiteatrem.
Dnia 28 maja w sali biblioteki w Iwoniczu-Zdroju odbyło się spotkanie autorskie z ks. Tadeuszem Krausem, mieszkańcem Iwonicza-Zdroju, obywatelem polskim i amerykańskim, poetą emigracyjnym, odznaczonym poza granicami kraju wieloma tytułami za niesienie pomocy emigrantom i wygnańcom oraz krzewienie polskości. W spotkaniu tym udział wzięli uczniowie ze szkół w Iwoniczu i Iwoniczu-Zdroju, którzy recytowali wiersze Jego autorstwa. Dnia 02 czerwca 2015 r. ksiądz Tadeusz Kraus skończył 96 lat.
Z kolei dnia 01.07 przy dużym zaangażowaniu wybitnego tenora Pana Marka Wiatra odbyła się gala operetkowa połączona z aukcją obrazów podarowanych przez malarzy zaprzyjaźnionych z tenorem. Obrazy na aukcję podarował również syn Pana Marka, Tomasz oraz sam Pan Marek Wiatr. W koncercie wystąpili artyści Opery Śląskiej z Bytomia i artysta Krakowskiej Piwnicy pod Baranami. Sala kina „Wczasowicz” wypełniła się do ostatniego miejsca. Na koncert przybyli również przedstawiciele władz gminy i uzdrowiska Iwonicz.
Pod koniec czerwca został ogłoszony przez Bank Zachodni WBK drugi etap konkursu „Tu mieszkam, tu zmieniam”. Pomimo prowadzenia intensywnych prac finalizujących I etap konkursu napisaliśmy wniosek i ku naszemu miłemu zaskoczeniu otrzymaliśmy po raz drugi grant, też w wysokości 10.000 zł. Nasza satysfakcja była tym większa, że takich grantów przyznano tylko 22 na całą Polskę, a nasze Stowarzyszenie zostało dodatkowo wyróżnione. Nowy projekt dotyczył rewitalizacji cmentarza cholerycznego z 1831 r. w Iwoniczu, gdzie miejsce spoczynku we wspólnej mogile znalazło 115 osób. Cmentarz od dawna był zapomniany, zaniedbany i mocno zarośnięty krzakami.
W miesiącu wrześniu po raz kolejny uczestniczyłem w gali Banku Zachodniego WBK w Warszawie, gdzie Stowarzyszenie otrzymało przyznany grant. Już od połowy września przystąpiliśmy do prac porządkowych, wyznaczenia granic działki oraz zakupu żerdzi do ogrodzenia cmentarza. Przeprowadziliśmy rozmowę z firmą odnawiającą pomniki i po krótkich negocjacjach ustaliliśmy koszt renowacji pomnika z 1831 roku na 1.300 zł. Również prowadzone są rozmowy i prace w zakładzie kamieniarskim odnośnie ustawienia w tym miejscu tablic z okresu dwóch innych epidemii jakie miały miejsce w Iwoniczu. Natomiast na terenie cmentarza zostanie ustawiony obelisk z nazwiskami tych wszystkich, którzy w tym miejscu są pochowani.
Tutaj muszę podziękować Pani Zofii Jakubowicz, która wykonała ogrom prac przy odtworzeniu nazwisk ofiar wszystkich trzech epidemii w latach 1831, 1849 i 1873. Niektóre nazwiska w księgach zmarłych były nieczytelne, a trzeba zaznaczyć iż wszystkie były pisane po łacinie.
W październiku wraz ze strażakami OSP Iwonicz-Zdrój zostały usunięte suche drzewa i oczyszczony teren z krzaków. ZGK użyczył nam koparki, która wyrównała teren, a pracownicy wykosili stare trawy i usunęli tarninę. Z nadejściem wiosny, prace ruszą dalej. Cały projekt musimy zakończyć do końca czerwca 2016 r.
Wyrazy wielkiego podziękowania należą się koledze Markowi Bliżyckiemu, który te dwa projekty napisał i opracował.
W miesiącu wrześniu zostały zakończone prace przy pomnikach nagrobnych c.k. inspektora szkolnego Józefa Korwina Krukowicza z 1910 r., Agaty Podgórskiej z 1897 r. matki zasłużonego dla Iwonicza proboszcza ks. Antoniego Podgórskiego oraz ze względu na wartość artystyczną pomnik 14-letniej dziewczynki Seweryny Kandefer z 1909 r.
W październiku zostały zabezpieczone i pomalowane drewniane elementy dachu na kapliczce przy ulicy Długiej.
31 października i 01 listopada Stowarzyszenie przeprowadziło dwudniową kwestę na iwonickich cmentarzach. Po raz kolejny kwestowali z nami uczniowie szkół z Iwonicza i Iwonicza-Zdroju, w sumie 36 osób. Wszyscy uczestnicy kwestowania otrzymali pamiątkowe podziękowania. Pozyskane środki w całości zostaną przeznaczone na renowację kolejnych pomników. Planujemy również w 2016 roku odnowić jedną przydrożną kapliczkę.
Stowarzyszenie czynnie uczestniczyło w uroczystościach patriotycznych z okazji np. 3-go Maja czy też w uroczystościach listopadowych.
W roku 2015 współpraca z proboszczami naszych dwóch parafii układała się wzorowo. Zawsze, gdy potrzebowaliśmy pomocy, czy to w kwestiach zbiórek, czy też w różnorodnych ogłoszeniach służyli nam pomocą, za co im serdecznie dziękuję.
O działaniach Stowarzyszenia ukazywały się artykuły na łamach „Podkarpacia” w miesięczniku „Echo” w dwumiesięczniku „Nasz Powiat”, czy też w gazetkach parafialnych. Po raz pierwszy Stowarzyszenie zostało dostrzeżone przez rozgłośnię „Radio Rzeszów”, gdzie kilkakrotnie udzielaliśmy wywiadów, zarówno na temat pomnika pomordowanych w Lesie Grabińskim jak też cmentarza cholerycznego.
Cały rok aktualizowane były materiały eksponowane w gablotach Stowarzyszenia.
Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej www.ocaliwonicz.pl
Podkreślam, że działania nasze realizowane są wyłącznie z datków i darowizn oraz ze składek członkowskich.
Na dzień 31.12.2015 r. deklarację członkowską złożyły 24 osoby.
Sprawozdanie opublikował Marek Bliżycki