Telefon od kierownika Posterunku Policji w Iwoniczu-Zdroju z zapytaniem o prawdopodobną datę kradzieży tablicy informacyjnej z Lasu Grabińskiego, otrzymany 16 lipca, był dla Zarządu Stowarzyszenia sporym zaskoczeniem. Najpierw było zdziwienie, o jaką tablicę chodzi? Za chwilę okazało się, że ktoś faktycznie ukradł tablicę informującą o dofinansowaniu prac związanych z renowacją otoczenia pomnika ku czci zamordowanych partyzantów w Lesie Grabińskim. Renowacji, z inicjatywy Iwonickiego Stowarzyszenia „Ocalić od zapomnienia”, podjął się w roku 2022 Burmistrz Witold Kocaj za zgodą Rady Miejskiej, pozyskując dofinansowanie z MKiDN. Prace zostały wykonane poprawiając wygląd pomnika i otoczenia oraz podnosząc standard użytkowania dla osób odwiedzających to miejsce zbrodni.
Tablicę ustawiono prawdopodobnie w pierwszej połowie 2023 roku. Fakt jej istnienia potwierdzają zdjęcia wykonane podczas uroczystości rocznicowych w dniu 24 lipca 2023 roku. Z kolei zdjęcia wykonane w dniu rozpoczęcia prac przez Stowarzyszenie, związanych z upamiętnieniem 80 rocznicy zbrodni, 12 kwietnia 2024 roku potwierdzają, że tablicy nie ma na swoim miejscu, natomiast w pobliżu pojawił się słupek z drogowskazami opisującym szlaki spacerowe. Nikt z nas, pracujących przy porządkowaniu miejsca stracenia 72 partyzantów, nie skojarzył braku tablicy, która w pewnym sensie była elementem obcym dla tego miejsca.
W sobotę 20 lipca, podczas prac przy ogrodzeniu „pola krzyży” obejrzeliśmy miejsce po tablicy stwierdzając, że słupki zostały wycięte przy samej ziemi.
Trudno znaleźć słowa na uzasadnienie motywów tej absurdalnej kradzieży. Wandalizm, chciwość, złośliwość czy głupota? Należy mieć nadzieję, że policja znajdzie sprawców i wyjaśni co nimi kierowało, gdy wyposażeni w odpowiednie narzędzia przyszli po tablicę do Lasu Grabińskiego.
Zdjęcia z archiwum Stowarzyszenia pokazują otoczenie pomnika.
Sobota 20 lipca i poniedziałek 22 lipca były kolejnymi dniami prac wykończeniowych przy miejscu upamiętnienia zbrodni. Sympatyk Stowarzyszenia, radny Łukasz Bień, dostarczył, przygotowane wcześniej, słupki i łańcuchy do wykonania symbolicznego, częściowego ogrodzenia miejsca straceń z 72 krzyżami. Zorganizowani przez Prezesa Rajmunda członkowie Stowarzyszenia wraz z Łukaszem Bieniem i towarzyszącym mu pomocnikiem, znieśli ciężkie materiały pod pomnik, gdzie podzielono się pracą w celu szybkiego zakończenia kolejnego etapu. W ciągu kilku godzin wywiercono otwory i zabetonowano rury do powieszenia łańcucha, pomalowano środkiem konserwującym elementy drewniane altany i pomalowano zabetonowane słupki oraz przyozdobiono 72 krzyże biało-czerwonymi wstążeczkami. Powieszenie łańcuchów zaplanowano na poniedziałek, gdy beton zwiąże i słupki utrzymają solidny ciężar.
Dodatkowym, ale istotnym elementem upamiętnienia miał być baner ze zdjęciem ukazującym miejsce niemiecko-ukraińskiej zbrodni dokonanej w Lesie Grabińskim, który postanowiliśmy powiesić na siatce ogrodzeniowej w pobliżu Grobu Nieznanego Żołnierza. Cel był dla nas oczywisty – należy pokazać potomkom zamordowanych, mieszkańcom i turystom, którzy z różnych względów nie mogą zejść do jaru w Lesie Grabińskim, gdzie zginęli Ci, którzy spoczywają w mogile pod pomnikiem na Grobie Nieznanego Żołnierza. Pomysł udało się zrealizować i baner zawiśnie w dniu 80 rocznicy zbrodni.
Podsumowując. Całość zaplanowanych przez Stowarzyszenie prac związanych z upamiętnieniem ofiar zbrodni w związku z 80 rocznicą jej dokonania, udało się wykonać przed dniem uroczystości, co sprawia nam dużą satysfakcję. Teraz tylko wypada życzyć dobrej, bezdeszczowej pogody, aby uroczystości mogły się odbyć w tym godnym, ale również tragicznym miejscu.
Tekst Marek Bliżycki
Zdjęcia: Marek Bliżycki, Łukasz Bień, Rajmund Boczar
Baner wykonała firma: STAHANA – Strefa Reklamy, Przemysław Kubusiak z Rogów; zdjęcie na banerze – Marek Bliżycki