Iwonickie Stowarzyszenie „Ocalić od zapomnienia” od chwili swojego powstania w 2013 roku, dba w sposób duchowy i materialny o miejsca pamięci ważne dla naszego środowiska oraz podtrzymuje pamięć o ludziach i wydarzeniach związanych z tymi miejscami.
Bardzo duże znaczenie w naszych działaniach ma upamiętnianie ofiar zbrodni dokonanej na 72 patriotach w Lesie Grabińskim w dniu 24 lipca 1944 roku. Pielęgnowanie pamięci o tym wydarzeniu wynika nie tylko z miejsca gdzie do niej doszło, ale przede wszystkim z faktu, że ponad połowę ofiar stanowili mieszkańcy Lubatowej i Iwonicza.
Stowarzyszenie kontynuuje prace poprzedników, którzy doprowadzili do wzniesienia pomników w miejscu zbrodni w Lesie Grabińskim, w miejscu spoczynku ofiar mordu w Lubatowej oraz na nowym cmentarzu w Iwoniczu, w miejscu spoczynku ofiar nierozpoznanych, tworząc Grób Nieznanego Żołnierza.
Efektem działań Stowarzyszenia jest wybudowanie altany obok pomnika w Lesie Grabińskim, stworzenie ścieżki z poręczą pozwalającej schodzić do pomnika ludziom starszym, zredagowanie i wykonanie tablic informacyjnych, które zainstalowano przy wejściu do Lasu Grabińskiego, w altanie oraz przy Grobie Nieznanego Żołnierza. Wykonaliśmy też rewitalizację pomnika i otoczenia Grobu Nieznanego Żołnierza przy wsparciu władz samorządowych Gminy. Z naszej inspiracji ale przy finansowaniu Gminy dokonano rewitalizacji otoczenia pomnika w Lesie Grabińskim. Stowarzyszenie wydało również folder opisujący zbrodnię na polskich patriotach, który jest dostępny w biurze Informacji Turystycznej. Od 10 lat Stowarzyszenie organizuje uroczystość upamiętnienia ofiar mordu współdziałając z Centrum Kultury i Czytelnictwa (dawny GOK).
W tym roku mija 80 rocznica zbrodni, której, upamiętniając ofiary, chcemy nadać bardziej podniosły charakter. W tym zakresie trwają ostateczne ustalenia.
Natomiast na etapie zaawansowanym są prace związane z wizualnym upamiętnieniem zamordowanych, przez stworzenie pola krzyży. Otóż w miejscu rozstrzelania żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich staną 72 krzyże symbolizujące każdą z ofiar. Krzyże nie będą podpisane ale wielkoformatowa tablica w altanie zawiera nazwiska ofiar i opis osób nierozpoznanych. Chcemy w ten wizualny sposób wzmocnić przekaz do wszystkich, którzy odwiedzą to miejsce pamięci narodowej w głębi iwonickiego lasu.
Chętnie rozważymy też każdą sugestię związaną z upamiętnieniem tej tragicznej rocznicy.
PS. Jak zauważą Państwo na zdjęciach, leśne otoczenie pomnika wymaga uporządkowania. Niestety, ten teren należy do Lasów Państwowych, które twierdzą, że zgodnie z zasadami gospodarki leśnej resztki po wyrębie oraz susz ma ulec naturalnemu rozkładowi, zatem nie należy go sprzątać. Wyjaśniam w tym celu, aby nie obwiniano nas o to, że nam się nie chce zrobić porządków. Nam po prostu nie wolno.
Tekst i zdjęcia: Marek Bliżycki